Ενημερωτικό Σημείωμα Μαρτίου 2017
Τον τελευταίο μήνα και μετά τις τραγωδίες του Ιανουαρίου φαίνεται πως πραγματοποιείται η περιβόητη «αποσυμφόρηση» του κέντρου κράτησης της Μόριας. Μέσα στον Φεβρουάριο πολλοί μετανάστες/στριες που συγκαταλέγονται σε «ευάλωτες ομάδες» έχουν μεταφερθεί από το κέντρο κράτησης στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ και σε ξενοδοχεία που- παρά τις αρχικές αρνήσεις των ξενοδόχων- τελικά μισθώθηκαν για την στέγαση μεταναστών. Επίσης κάποιοι έχουν μεταφερθεί στην ενδοχώρα. Την ίδια στιγμή μέσα στην Μόρια εκτελούνται οικοδομικές εργασίες με την τοποθέτηση και χτίσιμο οικίσκων αλλά και την περεταίρω περίφραξη ανάμεσα από τους ήδη υπάρχοντες τομείς. Αυτή τη στιγμή περίπου 1600 μετανάστες/στριες συνεχίζουν να μένουν μέσα στο κέντρο.
Στον τομέα Α και C μένουν μετανάστες/στριες από διάφορες χώρες και η κίνηση τους τόσο στο camp όσο και έξω από αυτό γίνεται ελευθέρα. Στον τομέα Β βρίσκεται μικρός αριθμός ανήλικων (κυρίως από τη Σομαλία, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν) και κάποιες γυναίκες που είτε θεωρούνται ευάλωτες περιπτώσεις, είτε είναι θύματα trafficking. Η κίνηση προς και από αυτόν τον τομέα είναι περιορισμένη αποκλειστικά στους εργαζόμενους των ΜΚΟ που δουλεύουν εκεί και για τους ανήλικους που έχουν ξεπεράσει τις 25 ημέρες.
Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία όσων βρίσκονται στο κέντρο είναι ενήλικοι άντρες. Σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων, τις τελευταίες μέρες, κατά τις βραδινές ώρες οι αστυνομικές δυνάμεις πραγματοποιούν ελέγχους στοιχείων και συλλήψεις μέσα στο κέντρο κράτησης. Οι μετανάστες που δεν έχουν καταθέσει ακόμα αιτήματα ασύλου και όσοι έχουν απορριφθεί (σε πρώτο και δεύτερο βαθμό) τα αιτήματα τους μεταφέρονται στον κλειστό τομέα του κέντρου, περιμένοντας την απέλαση τους. Μέσα σε αυτόν βρίσκονται πάνω από 130 άτομα με κάποιους εξ αυτών να έχουν παραιτηθεί του αιτήματος ασύλου και να περιμένουν τη διαδικασία απέλασης/επαναπατρισμού τους. Οι υπόλοιποι, κυρίως από τις χώρες του Μαγκρέμπ, έχουν ουσιαστικά κριθεί ανεπιθύμητοι και έχουν συλληφθεί προς απέλαση. Όπως όλα δείχνουν οι αριθμοί τόσο των έγκλειστων μεταναστών όσο και των απελάσεων θα αυξηθούν το επόμενο διάστημα, καθώς φαίνεται να υπάρχει ειλημμένη πολιτική απόφαση για μαζικές απορρίψεις αιτημάτων ασύλου με αρκετά γρήγορες διαδικασίες.
Για τους μετανάστες/στριες που συνεχίζουν να αναμένουν απαντήσεις στα αιτήματα ασύλου που έχουν καταθέσει, έχουν δημιουργηθεί αρκετά προγράμματα κοινωνικής «ενσωμάτωσης» από διάφορες ΜΚΟ. Κάποια, δε, από αυτά λαμβάνουν χώρα μέσα στο κέντρο κράτησης της Μόριας με αποτέλεσμά κόσμος που δεν μένει πια εκεί να επιστρέφει για να παρακολουθήσει τα μαθήματα. Παρακολουθούμε έτσι μια μετατόπιση από νησί «πέρασμά», σε ένα πιο μόνιμο τόπο διαμονής κάποιων μεταναστών.
Ωστόσο η εικόνα της «ειρηνικής συνύπαρξης» τελειώνει μπροστά στις συνέχεις περιπολίες, στις προσαγωγές και τους εκφοβισμούς μεταναστών σε δημόσιους χώρους, στην παρακολούθηση σημείων που συχνάζουν οι μετανάστες. Καθώς είναι αυτές οι εικόνες, μεταξύ άλλων, που συστήνουν την καθημερινότητα της πόλης. Η εμπέδωση της ασφάλειας για τους ντόπιους περνάει μέσα από την εμπέδωση του τρόμου όλων των άλλων.
Την ίδια στιγμή το αστυνομικό τμήμα της Μυτιλήνης (όπως και κάθε άλλο τμήμα) αποτελεί ένα ακόμα «σκοτεινό σημείο» για τις ορέξεις των δυνάμεων καταστολής. Απαλλαγμένες από τα περιττά βλέμματα, των ανθρωπιστικών οργανώσεων οι αστυνομικές αρχές συνεχίζουν το έργο τους. Το τελευταίο διάστημα έχουν αναφερθεί από μετανάστες αρκετά περιστατικά αναίτιων προσαγωγών και ξυλοδαρμών στο αστυνομικό τμήμα.
Τα κρατητήρια του τμήματος αποτελούν τον κατεξοχήν τόπο άτυπου ή και τυπικού βασανιστηρίου. Σε εγκαταστάσεις που προορίζονται για μέγιστη διάρκεια κράτησης τριών ημερών βρίσκονται να κρατούνται, με διοικητική κράτηση, άνθρωποι για μήνες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του 21χρονου Σύριου που βρίσκεται στα κρατητήρια από τις 9 Σεπτεμβρίου του 2016 ενόσω περιμένει την απόφαση του ΣτΕ για την απέλαση του ή μη στην Τουρκία[1].
Οι συνθήκες που επικρατούν είναι χειρότερες από φυλακή, καθώς για όσους βρίσκονται μέσα δεν υπάρχει δικαίωμα προαυλισμού και οι συνθήκες υγιεινής είναι παραπάνω από άθλιες. Ενδεικτικό είναι ότι υπάρχει ένα μόνο ντουζ, χωρίς πόρτα για άντρες και γυναίκες που βρίσκονται εκεί, με τον αριθμό των ανθρώπων να ποικίλει από 15 μέχρι 60. Συχνοί είναι οι αυτοτραυματισμοί μέσα στα κρατητήρια καθώς πολλοί είτε βρίσκονται σε απόγνωση και προτιμούν να μεταφερθούν στο νοσοκομείο, είτε προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να καθυστερήσουν την απέλαση τους.
Μπαίνοντας η άνοιξη αυξάνονται και οι ρατσιστικές φωνές επαγγελματικών φορέων που κάνουν λόγο για δυσφήμηση του νησιού από το «προσφυγικό πρόβλημα» και τις χιλιάδες των φωτογραφιών που «ενώ ποια έχουν σχεδόν μηδενιστεί οι αφίξεις αυτές εξακολουθούν να κυκλοφορούν στα ΜΜΕ διαστρεβλώνοντας την εικόνα του νησιού».
Βεβαίως καθόλου δεν φαίνεται να τους ενοχλούν οι κάθε λογής μπάτσοι που κυκλοφορούν δίνοντας μια νότα στρατιωτικού καθεστώτος… ιδανική για το προσεχές μέλλον.
Musaferat
Μάρτιος 2017
