Κανένας θάνατος στη δουλειά δεν είναι ατύχημα
Οι συνθήκες εργασίας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν χειροτερεύσει δραματικά τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν να χειροτερεύουν, κάνοντάς τες να μοιάζουν όλο και περισσότερο με κάτεργα. Όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ποια είναι η κατάσταση, όσοι όμως εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα τη γνωρίζουν από πρώτο χέρι: Εντατικοποίηση του ρυθμού της δουλειάς, ανασφάλιστη εργασία, ελαστικά ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες, «μπόνους» και «πέναλτυ» απόδοσης βάσει «στόχων», ελλείψεις βασικής προστασίας των εργατών/εργαζομένων. Σε όλους τους κλάδους, η μόνιμη απειλή της απόλυσης και η απειλή της ανεργίας ωθούν τους εργαζόμενους σε συνεχή υποχώρηση σε όλα τα επίπεδα, σε αποδοχή ολοένα και χειρότερων όρων εργασίας, ολοένα λιγότερων μέτρων ασφάλειας στη δουλειά.
Στις 14 Φεβρουαρίου σκοτώνεται σε τροχαίο στην Αθήνα ο Π. Β., πατέρας δύο ανήλικων παιδιών, επαγγελματίας οδηγός στη Speedex επί 16 συνεχόμενα έτη.
Στις 2 Μαρτίου τραυματίζεται βαριά σε ανάλογο τροχαίο ο 22χρονος Μέμο, που δούλευε ως διανομέας στα Mikel στον Κολωνό της Αθήνας. Τελικά χάνει τη μάχη για τη ζωή στις 10 Μαρτίου μέσα στην εντατική του νοσοκομείου.
Και στις δύο περιπτώσεις, η λέξη «ατύχημα» δεν εκφράζει ούτε στο ελάχιστο την πραγματικότητα. Ο όρος «τροχαίο ατύχημα» παραπέμπει σε τυχαίο γεγονός, στην «κακιά στιγμή» ή σε ανθρώπινη απροσεξία. Αποκρύπτει την αδυσώπητη πραγματικότητα που βρίσκεται πίσω από τις συνθήκες εργασίας, και αγνοεί την κοινή λογική που βροντοφωνάζει ότι περιστατικό που επαναλαμβάνεται συνεχώς δεν μπορεί να είναι τυχαίο. Τόσο η Speedex όσο και τα Mikel είναι αλυσίδες καταστημάτων με βεβαρημένο παρελθόνως προς τις συνθήκες γαλέρας που επιβάλλουν στους εργαζομένους τους. Υπάρχουν πάμπολλες καταγγελίες και για τις δύο εταιρείες σε πανελλαδικό επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Και οι δύο εταιρείες παρουσιάζουν αυξημένη κερδοφορία μέσα στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, ευνοημένες από την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου και από την τεράστια αύξηση της παραγγελίας φαγητού και καφέ “απ’ έξω”. Αμφότερες θεωρούνται εταιρείες – υποδείγματα κερδοφορίας και επιχειρηματικότητας, κάτι που και οι ίδιες δεν κρύβουν στο δημόσιο λόγο τους. Στην πραγματικότητα, η «μαγική συνταγή» της κερδοφορίας τους είναι τόσο παλιά και δοκιμασμένη, όσο και απλή: βασίζεται στην ανελέητη εκμετάλλευση των εργαζομένων τους και συνοψίζεται στο τρίπτυχο εντατικοποίηση δουλειάς – ελαστικοποίηση όρων εργασίας – περικοπή μισθολογικού κόστους.
Είναι καλή η πίτσα;
Οι διανομείς – ταχυμεταφορείς μετρούν τα περισσότερα θύματα από κάθε άλλο εργασιακό κλάδο τα τελευταία χρόνια, καταλαμβάνοντας σταθερά την πρώτη θέση στα εργατικά «ατυχήματα» τα τελευταία χρόνια*. Στην εποχή του «e-shopping» και του «ντελίβερι», οι διανομείς πλέον μεταφέρουν ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί, από αλληλογραφία και φαγητό, μέχρι καφέδες, τσιγάρα και φάρμακα, με αμοιβές από 2,5 ευρώ την ώρα, συνήθως με δική τους μηχανή, συχνά με δικό τους κόστος καυσίμων, σχεδόν πάντα με ημιαπασχόληση, ανασφάλιστοι ή με μερική ασφάλιση και πάντα χωρίς τα απαραίτητα εξαρτήματα για την ατομική ασφάλεια του διανομέα. Από τη μία το φιλοδώρημα του πελάτη συχνά υπερβαίνει την αμοιβή που προσφέρει το αφεντικό και μπορεί να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του ημερομισθίου τους, από την άλλη το κόστος της καθυστέρησης συχνά το επωμίζονται οι ίδιοι, με αποτέλεσμα να εξαναγκάζονται να ρισκάρουν τη ζωή τους καθημερινά στην άσφαλτο για μερικά κέρματα παραπάνω. Τα μέτρα ατομικής προστασίας σε άλλους κλάδους είναι αυτονόητο ότι πρέπει να τα αναλαμβάνει ο εργοδότης, στην περίπτωση όμως των διανομέων (κράνος, γάντια, μπουφάν, παντελόνι μηχανής, αδιάβροχο) για κάποιον λόγο αυτό δεν ισχύει. Αυτό που ισχύει όμως (και η κατάσταση χειροτερεύει κάθε μέρα), είναι οι όλο και περισσότερες παραδόσεις, όλο και μικρότεροι χρόνοι, όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες.
Για κάθε αφεντικό, ο χρόνος είναι χρήμα.
Για εμάς όμως, ανεξάρτητα από το επίπεδο «συμμορφωσης» του κάθε αφεντικού ως προς τη νομοθεσία, ανεξάρτητα από τους ρυθμούς της δουλειάς που μπορεί να διαφέρουν από κάτεργο σε κάτεργο, τίποτα δεν μπορεί να αναιρέσει μία αλήθεια που είναι κοινή για όλα ανεξαιρέτως τα αφεντικά, από τότε που υπάρχουν αφεντικά: ο χρόνος είναι χρήμα. Όσο πιο γρήγορα τρέξει ο διανομέας, τόσο μεγαλύτερες οι πωλήσεις και τα κέρδη του αφεντικού. Όσο εξαντλητικότερους ρυθμούς επιβάλλει ο εργοδότης στο υπάρχον προσωπικό, τόσο μικρότερη η ανάγκη του να προσλάβει επιπλέον εργάτες. Υπάρχει και μία δεύτερη αλήθεια με διαχρονική και καθολική ισχύ για όλα τα αφεντικά: ο μισθός, η ασφάλιση και τα μέσα προστασίας του εργαζόμενου, για το αφεντικό αποτελούν έξοδα, που πρέπει να συμπιεστούν, για να αυξηθεί η κερδοφορία του. Γι’ αυτό, κάθε φορά που κάποιος εργάτης πεθαίνει σε κάποιο εργασιακό κάτεργο, εμείς αρνούμαστε να δεχτούμε ότι ήταν “τυχαίο” ή “ατύχημα”, αρνούμαστε να δεχτούμε ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτα για να αποφευχθεί.
Γι’ αυτό κανένας επιχειρηματίας δεν πρόκειται να μας πείσει ότι αυτός είναι κάποιου είδους «εξαίρεση» στον κανόνα της εκμετάλλευσης, ούτε μας ενδιαφέρει αν αυτός ανταποκρίνεται στις «νόμιμες υποχρεώσεις» του. Γνωρίζουμε ότι ακόμη και η τήρηση της διαλυμένης σήμερα εργατικής νομοθεσίας σε τίποτα δεν εμποδίζει τα αφεντικά να θησαυρίζουν από το μόχθο των εργατών. Δεν περιμένουμε από καμία κρατική υπηρεσία να πράξει τα δέοντα για λογαριασμό της τάξης μας, κάτι τέτοιο μόνο σαν ανέκδοτο ακούγεται στη μνημονιακή ελλάδα της μόνιμης πλέον εργασιακής ζούγκλας. Θέλουμε να σπάσουμε την αδιαφορία με τα χίλια πρόσωπα και τις χίλιες δικαιολογίες που κυριαρχεί στο κοινωνικό σώμα. Κάθε εργατική δολοφονία αξίζει μία απάντηση, έστω και μικρή ή συμβολική, πάντα στο μέτρο των δυνατοτήτων μας.
Γι’ αυτό επιτεθήκαμε στη Speedex, γράφοντας με σπρέι στα βανάκια τους την αλήθεια που πρέπει να γνωρίζουν όλοι: ότι αυτή η αλυσίδα δολοφονεί εργάτες. Ευελπιστούμε τουλάχιστον οι καταναλωτές να αντιληφθούν ποιους ενισχύουν οικονομικά, κάθε φορά που αφήνουν σε κάποια τέτοια εταιρεία τα χρήματά τους.
* στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ από το έτος 2011 μέχρι το έτος 2014: //www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SHE03/2014
Σημειωτέον μέχρι το 2011 τα «πρωτεία» κατείχε ο τομέας των εργατών ανέγερσης κτιρίων και δομικών έργων.
αναρχική ομάδα νυχτερινών εξορμήσεων “Luigi Lucheni”
Πηγή: athens.indymedia.org
